2008-09 Kış dönemi, krizin yeni yeni etkisini gösterdiği Eylül ayı ortalarında başladı ve krizin etkileri giderek daha çok hissedilmeye başlandı.

Birçok Tur operatörü hem kriz hem de geçen sene özellikle Mısır`da yaşanan çifte rezervasyon ve over booking durumlarından kaynaklanan sorunlardan dolayı temkinli başladı. Küçük ve orta boylu tur operatörleri kendi paketlerini oluşturmadan, piyasadaki büyük tur operatörlerinin paketlerini komisyon karşılığı satarak risklerini minimize etme yoluna girdiler ve kış dönemini bir şekilde geçirip Yaz dönemindeki ana pazar olan Türkiye`yi beklemeye başladılar.

Bu arada komisyoncu olmayı kabul etmeyen bazı şirketler ancak 2 ay dayanabildiler ve Voyage Lux (Moskova) gibi firmalar operasyonlarını durdurma kararı aldılar. Burada adlarını belirtmek istemediğim en az 10 orta ölçekli tur operatörü şu an ya operasyonlarını durdurmuş ya da komisyoncu perakendeci konuma düşmüşlerdir.
Rus tüketicilerin krizi karşısındaki tepkileri şu an mevcut Mısır ve diğer Kış destinasyonlarında etkisi çok açık görülüyor. Tüm tur operatörleri Kasım ortasından itibaren kapasitelerini %40 düşürdüler. Mısır ve Tayland`da yılbaşı rezervasyonları normalde bu donemde %70-80`lere varması gerekirken şu an %20 durumunda.
Mısır`da her gün bir sürü otelden fiyat indirim aksiyonları geliyor ve önümüzdeki yıl kontratları çok daha makul fiyatlarla imzalanıyor.

PEKİ ÜLKEMİZDE NELER OLUYOR VE YAZ 2009 NASIL GÖRÜNÜYOR?

2008 yaz donemi Eylül ortasına kadar sezon beklenildiği gibi gitmedi ve tur operatörleri düşük parite ve otellerin yüksek fiyat beklentileri ve yakıt fiyatlarındaki aşırı artış karşısında ya çok az kar ettiler ya da ufak çapta zarar ettiler. Bu zararlarını 15 eylül-30 ekim arasında bir piyasada oluşan otel ve yakıt fiyat indirimleri ile bir nebze telafi ederek oluşabilecek büyük zararları önlediler.

Durum böyle olunca tüm tur operatörleri piyasaya bir sürü vadeli çek dağıttılar. Tabi Kış turizmindeki beklentiler de kriz dolayısıyla istenileni vermeyince, çeklerin vadeleri tekrar değişti ve bilinmez bir hal aldı.

Şu anda Antalya`da 2009 için verilen tüm otel garantileri kaldırılıyor ve çekler geri isteniyor. Çünkü 2009 yaz donemi çok belirsiz ve tur operatörleri bilinmeyen bir beklentiden dolayı risk almak istemiyorlar.

Oteller ve tur operatörleri 2009 yaz sezonunda hep son dakika gelişmelere göre hareket edecekler ve fiyatları oluşacak yeni duruma göre çok değişken olacak. Garantiler belli dönemler için verilecek ve uzun dönemli garanti anlaşmaları yapılmayacak. Sonuç olarak tüketicinin lehine gelişecek ucuz bir fiyat politikası oluşacak ve aksiyonlar yerlerde sürünerek, kıran kırana bir rekabet olacak.

Turizm piyasasına yoğun taleplerin olduğu dönemlerde otellerin hakimiyeti, düşük talepli kriz dönemlerin de ise Tur operatörlerinin hakimiyeti sözkonusu oluyor. 2009 yılı da büyük ihtimalle Tur operatörlerinin hakim olduğu ve yönlendirdiği bir yıl olacak ve akılcı otelciler bu kriz durumunu dikkate alarak makul fiyatlar ve şartlar sunarlarsa aksiyona gerek kalmadan istikrarlı bir doluluk yasayacaklardır.

Turizm hareketi hiç bir zaman durmaz. Tüketici sadece uygun ülke ve oteli seçerek bu kriz döneminde bütçesine uygun bir tatil yapacaktır. Biz de akıllı olup bu turistleri ülkemize ve otellerimize çekmeliyiz.